-Γενέτειρα του Αγίου Ρωμανού, που μετά από φρικτά βασανιστήρια και εξευτελισμούς, μαρτύρησε δια αποκεφαλισμού στις 5 Ιανουαρίου του 1694 στην Κωνσταντινούπολη. Βόρεια του χωριού, βρίσκεται ο ναός που χτίστηκε στην μνήμη του από τους σημερινούς συχωριανούς του. Από τούτο το χωριό επίσης κατάγονταν κι ο Πελάγιος, ο ηγούμενος της μονής Προυσού, που ανακαίνισε το καθολικό της στα 1752, το οποίο έκαψαν οι Τούρκοι στα 1587.

-Νοτιοδυτικά του χωριού και σε ακτίνα 1 χιλιόμετρο, υπάρχει η Θέση "Πόλεμος" (1226μ.). Από την τοπική παράδοση μαθαίνουμε ότι εκεί υπήρχε παλιό χωριό, το οποίο καταστράφηκε από εμφύλια σύρραξη μεταξύ δύο γάμων. Η σύγκρουση ήταν σφοδρή με πολύ αιματοχυσία η οποία συνεχίστηκε έως το "Χαροκόπι" ακόμη πιο σκληρή Ν. Α. του "Πολέμου". Όσοι γλίτωσαν από το μακελειό, κατηφόρισαν Β. προς τον Κρικεριώτη ποταμό. Εκεί σταμάτησαν να παρηγορηθούν όπου και παρέμειναν μόνιμα χτίζοντας και τα σπίτια τους. Ο οικισμός αυτός υπάρχει μέχρι τις μέρες μας και λέγεται "Παρηγόρης" από τότε.

-Η ιστορία αυτή θυμίζει λίγο τα "αίτια" του Τρωικού πολέμου στην Ομήρου Οδύσσεια. Τα τοπωνύμια "Πόλεμος", "Χαροκόπι (με την έννοια του φονικού και όχι του γλεντιού)" και "Παρηγόρης" μαρτυρούν αιματοχυσία. Πότε όμως και από ποιους έγινε; Η επιτόπια εκεί πρόχειρη έρευνα με βοήθησε σε κάποια αρχικά συμπεράσματα. Η θέση του "Πολέμου" βρίσκεται σε στρατηγική θέση και έλεγχε την πρόσβαση από και προς τα πλούσια βοσκοτόπια του Παναιτωλικού Όρους. Ο φυσικός και ομαλός αυτός δρόμος - δίοδος του Παναιτωλικού Όρους, αρχίζει βόρεια από τον Αγαλιανό ποταμό, και φτάνει νότια μέχρι το διάσελο στα "Αραποκέφαλα", μήκος 11 χιλιομέτρων. Στα μισά της διαδρομής βρίσκεται ο "Πόλεμος". Από τον "Πόλεμο" και προς βορά, υπήρχε και μία "μικρή" πόλη. Το μαρτυρούν τα διάσπαρτα κεραμικά θραύσματα που βρίσκονται σε μεγάλη ακτίνα, ενάμιση χιλιόμετρο μήκος περίπου, από τις παρυφές του Ασπρόπυργου μέχρι και την νότια πλευρά του "Πολέμου". Εκεί λοιπόν γίνεται "πόλεμος", σφοδρές μάχες για την κατάληψη του οχυρού. Φαίνεται ότι οι αμυνόμενοι, δεν αντέχουν να κρατήσουν την οχυρωμένη πόλη από την επίθεση ή τις επιθέσεις των αντιπάλων και υποχωρούν - εξορμούν, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να συμπτυχθούν Ν. Α. στην κορυφή του Πύργου (1568μ.), απόσταση 1750 μέτρα ακτίνα. Ίσως, εκεί να υπήρχε φίλιο τμήμα υποστήριξης ή εφεδρείας. Το δείχνει η πορεία τους, που στα μισά της διαδρομής (ανάμεσα "Πολέμου" και βουνού Πύργου), πέφτουν σε αιματηρή ενέδρα όπου και σφαγιάζονται. Χαροκόπι από τότε λέγεται το μέρος και πρόκειται για μια απόκρημνη πλαγιά, ακατάλληλη για μάχη τακτικής.

 
www.evrytania.eu