«Δ
υο μέρες όλες κι όλες. Μάλλον σκάρτες δυο μέρες. Μια και μισή.
Πόσα μπορεί να χωρέσουν οι αισθήσεις σε μια μέρα και μισή! Δεν είχα ποτέ επισκεφτεί χωριά της Ευρυτανίας. Αρκετά κοντινή η απόσταση από την Αθήνα, ευνοεί μια λαχανιασμένη επίσκεψη. Εθνική οδός, διόδια, διόδια, διόδια… Αμάν! Λαμία, μετά κατεύθυνση Καρπενήσι, νύχτα, ερημιά, καφενεία με σόμπα στη μέση, χνωτισμένα τζάμια και ανθρώπους που λύνουν τα προβλήματα της χώρας ενώ χτυπάνε τα χαρτιά στην πράσινη τσόχα.
Περνάς τη σήραγγα Μπακογιάννη. Ο μακαρίτης Παύλος Μπακογιάννης είναι εθνικός ήρωας για την περιοχή και απολύτως δίκαια. Προσπερνάς το Καρπενήσι. Ακόμα πιο δίκαιη η προσπέραση Καρπενησίου και αρχίζεις να διαβάζεις περίεργα ονόματα χωριών σε ταμπέλες. Ψοφόκρυο, κάτω από το μηδέν η θερμοκρασία, Αγγελοπουλικής ατμόσφαιρας πλάνα, νύχτα βαριά, σκιές δέντρων, μια καθημερινή, μια Τετάρτη.
Στην αναλογία αλεπούδες-άνθρωποι σαφέστατα υπερτερούν οι αλεπούδες! Προορισμός: Μεγάλο Χωριό στους πρόποδες του όρους Καλιακούδα.
Φτάσαμε.
Μας περίμενε τζακάδα και τσάι βουνίσιο στο μόλις δέκα ημερών ξενοδοχείο Forest Suites που βρίσκεται σε μια χαράδρα με καταπληκτική θέα.

Τι άλλο να θέλει ο άνθρωπος στην υποδοχή του; Ιδιοκτήτης ένα νέο παλικάρι που αγάπησε τον τόπο, αν και δεν έλκυε την καταγωγή του και αποφάσισε να τον «συστήσει» στον κόσμο μέσα από τις ξενοδοχειακές υπηρεσίες που προσφέρει φιλότιμα. Γενικά οι ξενοδοχειακές υποδομές είναι ευχάριστη έκπληξη σε τούτον τον τόπο.
Στη σύντομη επίσκεψή μου θα συναντήσω αρκετούς νέους ανθρώπους που νιώθουν χρέος ν΄αναστήσουν τα χωριά. Που έχουν πιάσει το στίγμα των απαιτήσεων της εποχής μας. Απαιτήσεις πέραν του ταβέρνα- κοψίδι. Σε κάθε βήμα θα συναντήσεις και μια όαση απασχόλησης ακόμα και για παιδιά. Είτε με πόνυ, με καγιάκ, με πεζοπορίες, με μονοπάτια, με παιδικές χαρές.

Πρωινό ξύπνημα λοιπόν, παπούτσια πεζοπορίας, περιήγηση στο Μεγάλο Χωριό που συνδέεται με ένα μαγευτικό μονοπάτι με το χωριό Γαύρος. Να σας μιλήσω για χωριά. Δεν είναι από τα πιο γραφικά που μπορεί να δει κάποιος. Έχουν ξεφύγει ακαταστασίες. Δε θυμίζουν τα απόλυτα ενσωματωμένα στο τοπίο Ζαγοροχώρια, ούτε έχουν τη ζωντάνια μαζί με τη παράδοση της Αράχοβας, ούτε την αρχοντιά του Πηλίου. Δεν είναι τα χωριά οι δυνατοί παίχτες της Ευρυτανίας αλλά η φύση της. Απόλυτος νικητής η φύση. Συγκλονιστική, άγρια, μυστήρια. Ήταν και η ιδανική εποχή. Όλες οι αποχρώσεις του κίτρινου, του πορτοκαλί, του πράσινου. Ο ήχος των πεσμένων φύλλων καθώς σπάνε σε κάθε βήμα. Τα ποτάμια, οι καταρράχτες, τα βράχια ιδίως τα βράχια… Ιδανικά για μαθήματα γεωφυσικής. Δεν μπορώ να σας περιγράψω με λόγια τη διαδρομή μέχρι το Μοναστήρι του Προυσού. Περνάς κάτω από βράχους που σου υπενθυμίζουν ότι όλα μπορεί να συμβούν. Δέος! Αυτό ακριβώς. Νιώθεις δέος.

Σταθήκαμε στο Μοναστήρι του Προυσού. Το κουβάρι της ιστορίας του ξετυλίγεται από τον 9 αιώνα. Και η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας, που εικάζεται ότι είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά, έχει τα ιστορικά «αποτυπώματα» του Καραϊσκάκη που της χάρισε το ασημένιο ντύσιμό της και την παρασημοφόρησε με τα τρία του αστέρια…Ωραία που είναι η ιστορία μας όταν ξεπλυθεί από αίμα! Μια γλυκύτατη εθελόντρια, Μαρία Θεοδωροπούλου νομίζω τ΄όνομά της, αναλαμβάνει να μας ξεναγήσει. «Ζει» το κάθε λεπτό της αφήγησης. Σαν παλιομοδίτικη δασκάλα! Πόσο τη συμπάθησα! Θα καταθέσω όμως και την απογοήτευσή μου για όλες τις αισθητικές τραγικές παρεμβάσεις. Μετά από τέτοια συγκλονιστική διαδρομή σε υποδέχεται ένα αληθινό έκτρωμα-κτίριο που βόλεψε τους παπάδες αλλά ξεβολεύει κάθε κανόνα καλαισθησίας…Σε πρώτο πλάνο μάλιστα! Σε τι ακατάλληλα χέρια παραδίδουμε οι Έλληνες παραδόσεις και ιστορία αιώνων;

Συνεχίζουμε με επόμενη στάση τη φάρμα του Στρεμμένου που παράγει προσιούτο, σαλάμια και λουκάνικα. Το προσιούτο του είναι ασυναγώνιστο. Και η όλη προσπάθεια φέρνει την μελαγχολική υπενθύμιση για τα πόσα πράγματα θα μπορούσαμε να είχαμε καταφέρει οι Έλληνες αν δεν παραδίναμε το «σύμπαν» μας σε τζούφιες επιχορηγήσεις. Τα προϊόντα δε, μπορείς να τα γευτείς σε έναν πανέμορφο εξωτερικό χώρο μέσα σε ρυάκια και δέντρα. Σταματήστε αξίζει. Μετά σας περιμένει μια αξέχαστη περιπατητική διαδρομή από ένα μονοπάτι που οδηγεί στη Μαύρη Σπηλιά. Κρυψώνα στα χρόνια της Επανάστασης. Αν έχει κρυψώνες η Ευρυτανία.
Ρωτήστε και τον Παλαιοκώστα! Το μονοπάτι για τη Μαύρη Σπηλιά... Νομίζω στον απολογισμό της ζωής μου θα υπάρξει χώρος γι΄αυτή τη διαδρομή! Συγκλονιστική! Περιπετειώδης. Αν έχετε υψοφοβία θα πρέπει να την ξεπεράσετε. Αν δεν έχετε μπορεί να αποκτήσετε. Και πάλι ξεπεράστε την! Έφερνα και ξαναέφερνα, για να παίρνω θάρρος, τη φράση μιας γυναίκας που λάτρεψα. Ήταν η πρώτη μου συνέντευξη. Η κα Πετροχείλου, μακαρίτισσα, η πιο σημαντική σπηλαιολόγος της χώρας μας που ανακάλυψε τα σπήλαια του Δυρού με το σύζυγό της. Θυμάμαι ενώ μου άνοιγε την πόρτα του ασανσέρ και εγώ αρνήθηκα λόγω της κλειστοφοβίας μου, μου είπε «Μην γίνεστε μικρότερη από τους φόβους σας». Αυτή είναι η φράση-δύναμη. Καθώς από τη μια βλέπεις το γκρεμό, Θεέ μου τι γκρέμι! Και περπατάς σε ένα μονοπάτι για έναν αποκλειστικά. Θεέ μου τι φύση! Και φτάνεις σε καταρράχτες και σκιερά μέρη που φέρνουν σε παράδεισο… Έστω όπως φαντάζεσαι τον παράδεισο! Και είναι τόση η ησυχία που νομίζεις ότι είσαι ο μόνος κάτοικος της γης. Να φτάσετε οπωσδήποτε στην Μαύρη Σπηλιά. Να φανείτε μεγαλύτεροι από τους φόβους σας.
Το βράδυ μας βρήκε στο χωριό Βουτύρο σε μια ταβέρνα. Στην τόση ερημιά, παράξενα ακούγονται διηγήσεις ντόπιων για καλοκαίρια με πλήθος κατοίκων που ανοίγουν τα σπίτια τους και άλλων τόσων ελληνοαμερικάνων που γυρνάνε από τη ξενιτιά. Για μουσικά συγκροτήματα που δίνουν ζωή και κατασκηνώσεις στο “Πάντα βρέχει” και κολύμπι στα ποτάμια. Η Ευρυτανία έχει και άλλη όψη το καλοκαίρι… Αλλά εμείς, μονίμως διαβάτες της απέναντι λουρίδας, γι΄άλλη μια φορά. Μια τυχαία Τετάρτη. Όμορφη πούναι η Ελλάδα. Μια Τετάρτη!

Στην αναλογία αλεπούδες- άνθρωποι σαφέστατα υπερτερούν οι αλεπούδες. Τζάκι αναμμένο, άνθρωποι βουνίσιοι, λιγομίλητοι, Καζαντζίδης από τα ηχεία, τραγούδια ότι πρέπει για υπόκρουση οικονομικής κρίσης. Μέσα στη μίρλα: «Θέε μου τη δεύτερη φορά θα θάρθω για να ζήσω», «Μανούλα θα φύγω να πάω στα ξένα», «Η ζωή εδώ τελειώνει σβήνει το καντήλι μου». Μπα σε καλό μας! Μπαίνει στην ταβέρνα ένα νέο παλικάρι. Ο Δήμαρχος Kώστας Μπακογιάννης. Κάθεται σε ένα ακριανό τραπέζι. «Ήταν στην ταβέρνα και ο δήμαρχος. Ο γιός της Ντόρας» λέω την επόμενη σε κάποιον ντόπιο. «Ο γιός του Παύλου Μπακογιάννη θες να πεις» επιμένει εκείνος. Μεγάλο ζόρι οι διαδρομές ονομάτων για μερικούς ανθρώπους… Ή και μεγάλο διαβατήριο. Όπως και νάχει…Από όποιο μονοπάτι κι αν πάρεις τη διαδρομή, καταλήγει σε έναν πολύ φροντισμένο τόπο. Και κυρίως σε μια δημοτική αρχή, που απ΄ότι έμαθα, πιάνει τα μηνύματα των καιρών και δείχνει ν΄αγωνίζεται.
Ευρυτανία καλό κουράγιο. Τι φύση Θεέ μου! Μια μέρα και μισή…Πόσα μπορεί να κάνει κάποιος σε μια μέρα και μισή; Πόσες ομορφιές χαραμίζουμε;

Υ.Γ1 Δεν ανέφερα καθόλου το Καρπενήσι. Δεν θα χάσετε πολλά αν δεν το επισκεφτείτε. Μάλλον όχι! Θα έχετε χάσει τον πιο κακόγουστο σκελετό μπετόν που μπορεί να φανταστεί άνθρωπος. Ένα τεράστιο τέρας με μια σκεπή σαλέ σε όλο το ύψος και πλάτος μιας πολυκατοικίας!! Σας ορκίζομαι δεν θα έχετε δει τίποτα πιο άσχημο στη ζωή σας. Και γράφω επίτηδες μόνο γι΄αυτό. Την ασχήμια δεν την εξαφανίζεις με το να την καλύψεις. Αλλά μόνο αν με επιμονή την καταγγείλεις.

Υ.Γ 2 Επειδή οι καιροί είναι καχύποπτοι, το ταξίδι έγινε με την ευγενική χορηγία της τσέπης μου και μόνο. Όπως συνηθίζω άλλωστε…






[prassia-eyrytanias ]